شورای امر به معروف و نهی از منکر دانشکده بهداشت

مطالب جلسات پیشین

 

 

گزارش  برگزاری سومین جلسه تفسیر قرآن در دانشکده بهداشت 1393

سومین  جلسه تفسیر قرآن جهت اعضاء هیات علمی و کارکنان در روز پنج شنبه مورخ 22/08/93 ساعت 9 صبح در آمفی تئاتر علامه فیض کاشانی با موضوع خانواده و اهمیت آن  و استاد گرانقدر حاج آقای شاه فضل تشکیل گردید .

گزیده ای از بیانات استاد :

در ابتدا خلاصه ای از جلسه قبل توسط یکی از حاضرین قرائت گردید و سپس استاد گرانقدر ضمن عرض تسلیت به مناسبت ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان  ؛ به ادامه بحث در باره خانواده پرداخته است که بشرح ذیل می باشد :

مشترکات و تفاوتهای زن و مرد :

خانمها و آقایان خصلتهای مشترک و متفاوتی دارند که باید در رفتار متقابل با آنها این ویژگیها لحاظ شود، همچنان که برخورد با یک کودک چهار ساله و نوجوان متفاوت است . به عبارتی می توان گفت از مردها انتظار مرد بودن و از زنها انتظار زن بودن را باید داشت .

مشترکات زن و مرد :

1-مشترکات جسمانی :

اشتراک در راست‌قامتی، دست و پا، چشم، دهان، ابرو، گوش و اندام‌های فیزیولوژیکی مثل قلب، کبد، کلیه‌ها، سیستم تعادل حیاتی، سیستم تعرق، سلول‌های حسی و عصبی و... از موارد این تشابهات است

2- مشترکات سرشتی :

بر اساس آموزه‌های اسلامی و منطق قرآنی، زن و مرد از حقیقت و سرشتی واحد برخوردارند. یعنی گوهر وجودی و انسانی آنان تفاوت ندارد . در فرهنگ لغت برای سرشت، معانی چون فطرت، طینت، نهاد، خوی، خلق، طبیعت خمیر مایه و طبع و ....بیان شده است که از مجموع آنها می توان فهمید که سرشت به آن چیزی می گویند که جزو ذات یک چیز است و از عوارض آن نیست یعنی اموری که جزو خمیره یک شیئ بوده و هنگام آفرینش و خلقت همراه او باشد و جدا شدنی نباشد.

سوره روم  آیه 3-21:

از نشانه‌های او (خداوند) آن است که برای شما از [جنس] خودتان همسرانی بیافرید.

. ومنْ آیاته أنْ خلق لکمْ منْ أنْفسکمْ أزْواجًا؛

 

«ای‌مردم تقوا پیشه کنید در مقابل پروردگاری که شما را از نفس واحدی آفرید و همسرش را نیز از همان نفس و ماهیت خلق کرد و از این دو صنف (آدم و حوا) مردان و زنان فراوانی پدید آورد».

یا أیّها النّاس اتّقوا ربّکم الّذی خلقکمْ منْ نفْسٍ واحدةٍ وخلق منْها زوْجها وبثّ منْهما رجالا کثیرًا ونساءً... (نساء، 1).

3-اشتراک در استعداد کمال طلبی :

خداوند شما را (زن و مرد) از شکم مادرانتان خارج نمود در حالی که هیچ چیز نمی‌دانستید و برای شما گوش و چشم و عقل قرار داد تا شکر نعمت او را به جا آورید.

. واللّه أخْرجکمْ منْ بطون أمّهاتکمْ لا تعْلمون شیْئًا وجعل لکم السّمْع والأبْصار والأفْئدة لعلّکمْ تشْکرون (نحل، ٧٨).

5- اشتراک در هدف غایی آفرینش :

جن و انس را نیافریدم، جز برای اینکه مرا بپرستند و عبادت کنند (تا به کمال برسند).

 وما خلقْت الْجنّ والْإنْس إلّا لیعْبدون (ذاریات، 56).

6-اشتراک در دریافت پاداش :

من (پروردگار) مزد و پاداش هیچ کسی از شماها را ضایع نمی‌کنم چه مرد باشد و چه زن. (یعنی پاداش همه محفوظ است)

. أنّی لا أضیع عمل عاملٍ منْکمْ منْ ذکرٍ أوْ أنْثى (آل‌عمران، ١٩٥).

7-اشتراک در کرامت انسانی :

به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنان را در خشکی و دریا [بر مرکب‌ها] بر نشاندیم و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم و آنها را بر بسیاری از آفریده‌های خود برتری آشکار دادیم.  

ولقدْ کرّمْنا بنی آدم وحملْناهمْ فی الْبرّ والْبحْر ورزقْناهمْ من الطّیبات وفضّلْناهمْ على کثیرٍ ممّنْ خلقْنا تفْضیلًا (اسراء، 70).

8- اشتراک در حق انتخاب و تعیین هدف :

قدرت انتخاب و اختیار از امتیازهای بزرگ و اساسی انسان است که در جهان‌بینی الهی مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته است.

قرآن کریم در این باره می‌فرمایند: ما راه را به او (انسان) نشان دادیم، خواه شاکر باشد (و پذیرا گردد) یا ناسپاس.

. إنّا هدیناه السّبیل إمّا شاکرًا وإمّا کفورًا (انسان، 3).

 

9- اشتراک در تکالیف عبادی :

هر کس به خدا و روز رستاخیز ایمان بیاورد و عمل صالح انجام دهد، پاداششان در نزد پروردگار مسلّم است...؛ و در آیه دیگری می‌فرمایند: امّا کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند، پاداشی دایم دارند. .

من آمن باللّه والْیوْم الآخر وعمل صالحًا فلهمْ أجْرهمْ عنْد ربّهمْ (بقره، ٦٢).

. إنّ الّذین آمنوا وعملوا الصّالحات لهمْ أجْرٌ غیْر ممْنونٍ (فصلت، ٨).

• تفاوتهای زن و مرد :

1- تفاوت عاطفی

زنان با مردان در بعد عواطف و احساسات تفاوت‌های آشکاری دارند. روابط اجتماعی قوی، نوع‌دوستی، صمیمیت، توجه به دیگران و حمایت از سایرین از ویژگی‌های زن‌ها می‌باشد. زنان به طور طبیعی به احساسات لطیف و عواطف ملایم و ظریف مجهز هستند.زنان قدرت سازگاری و انعطاف‌ بیشتری دارند و لذا هنگام برقراری رابطه با مرد، خود را با او وفق می‌دهند.به دلیل عاطفی بودن زنان، آنها معمولاً در علوم استدلالی و مسائل خشک عقلانی به پای مردها نمی‌رسند ولی در ادبیات، نقاشی‌، شعر و سایر مسائلی که با ذوق و احساسات مربوط است دست کمی از مردها ندارند. جان‌گری می‌گوید: به دلیل عاطفی‌تر بودن زنان، اینها از شوهرشان بیشتر دلسوزی می‌خواهند در حالی که مردها بیشتر اعتقاد و اعتماد همسرشان را می‌خواهند.

آیت‌الله مطهری با بکارگیری واژة «رأفت» و با بیان تفاوت میان شهوت و رأفت، این ویژگی را از شاهکارهای آفرینش و چیزی فراتر از حس استخدام و منفعت‌طلبی می‌داند و می‌گوید: گرچه علاقة زن و مرد به یکدیگر طرفینی است امّا، برخلاف اجسام بی‌جان، این جسم کوچک‌تر (زن) است که جسم بزرگ‌تر را به سمت خود می‌کشاند. خلقت هدفمند مرد را مظهر طلب و عشق و زن را مظهر محبوبیت، عواطف و معشوقیت قرار داده است.

عواطف لازمه و پشتوانه مادری است :

هو الّذی خلقکمْ منْ نفْسٍ واحدةٍ وجعل منْها زوْجها لیسْکن إلیْها ...؛ اعراف(7)، 189

«اوست آن کس که شما را از نفس واحدی آفرید، و جفت وی را از آن پدید آورد تا بدان آرام گیرد».

2- تفاوت در علایق و گرایش ها :

از دیگر ویژگی‌های روانی زنان علاقه به زیبایی و دلبستگی به زیورآلات و مظاهر دنیوی است که این ویژگی در مردان کمتر مشاهده می‌شود. همچنین خودآرایی، خودنمایی، پوشیدن لباس‌های توجه‌انگیز، علاقه به دوستی‌های انفرادی (برعکس پسران)،‌ تجمل‌گرایی در امور زندگی و حتی در چیدن سفره و پخت غذا، از ویژگی‌هایی است که زنان با مردان تفاوت آشکاری دارند.

3-تفاوت در حافظه و هوش :

در هوش کلی بین زنان و مردان تفاوت آشکاری ثابت نگردیده است. مردان در دریافت و شناخت مفاهیم انتزاعی و کلمات مجرد برتری دارند اما زنان در کاربرد لغات، ادای کلمات و مهارت‌های خواندن و سخنوری موفق‌ترند. دختر بچه‌ها زودتر از پسرها زبان باز می‌کنند و لکنت زبان کمتری دارند. زن‌ها در آزمون کلامی و حافظة بصری از مردان قوی‌تر هستند. مردان در آزمون غیرکلامی به‌ویژه استعداد تجسم فضایی قوی هستند. مردها در استعداد عددی بالاترند و دختران در حافظه لغات برتری دارند. پسران در استدلال ریاضی قوی‌ترند و دختران در ادبیات و موضوعات حفظی که کمتر به استدلال نیاز دارد قوی‌ترند .در مورد زمینه‌های حافظه و دقت در جزئیات، برتری جزئی دختران بر پسران به ظهور رسیده است ولی در میدان گویش و تکلم برتری دختران زیاد بوده است.

تفاوت در صبر و حیا :

امیرمؤمنان† فرمود :خداوند حیا را بر زنان مسلط کرده است.

رسول خداˆ فرمود: خداوند متعال برای زن، صبر ده مرد قرار داد.

4-تفاوت معنوی و مذهبی :

به اعتقاد عده‌ای از روان‌شناسان، زنان مذهبی‌تر از مردان بوده و گرایش به معنویت و دینداری در آنان بیشتر است.[1] همچنین روان‌شناسان اعتقاد دارند که به دلیل تناسب و سازگاری مسایل معنوی و دینی با روان زنان، گرایش قلبی به دین در بین زنان بیشتر است.[2]آآیت‌الله جوادی آملی می‌نویسد: زن‌ها در بخش دل و قلب و گرایش و جذبه، موفق‌تر از مردان هستند. لذا مناجات در زن‌ها بیش از مردان و یا لااقل همتای آنان است.[4] تجربه و مشادة عینی نیز نشان می‌دهد که زنان گرایش و تمایل بیشتری به مجالس مذهبی، دعا، زیارت و ارتباط با خدا دارند. در تحقیقی که در این زمینه انجام شد، مشخص گردید که دختران، بیش از پسران به نماز و ارتباط معنوی با خداوند تقید دارند.[5]

5-تفاوت عقلی و ادراکی :

عقل جوهره بسیط وادراک است که خداوند به همه داده است ؛ آنچه مهم است تعقل است یعنی استفاده از عقل است خانمها جون احساساتی هستند و این احساسات بر عقل آنها تسلط می یابد .

مفهوم عقل :

* قوة ادراک خیر و شرّ و تشخیص بین آنها،

* قوة تشخیص خوب و بد؛

* قوة نظم‌دهندة زندگی؛

* قوة تشخیص مصالح و مفاسد و حجت باطنی؛

* نیروی کلی شناخت که کارش درک و تشخیص است؛

*ابزار عالی شناخت و ادراک

آیت‌الله مصباح یزدی:

معتقد است که زن در استعداد عقلی با مرد یکسان است اما به دلیل آنکه زن از نظر طبیعی دارای عاطفه و احساسات بیشتری است، کارکرد عقلی تا حدودی تضعیف می‌گردد. ایشان آلوسی از مفسران اهل سنت و امین‌الاسلام طبرسی نویسنده نامدار شیعی و صاحب مجمع‌البیان نیز بر برتری مرد در تصمیم‌گیری، رأی استوار و برتری عقلی تأکید دارند.علاوه بر مطالب فوق اندیشمندانی چون محمدتقی جعفری به نقص در عقل نظری زن تأکید کرده‌اند. علامه طباطبایی نیز تفاوت زن و مرد در دو حوزة نظری و عملی را پذیرفته‌اند و مرحوم علامه در بحث تفاوت زن و مرد در ارث، به برتری تدبیر مردانه اشاره می‌کند.

6-تفاوت در ریسک و عدم ریسک

مردان ریسک را دوست دارند و اهل جسارت هستند ولی زنان محتاطانه عمل می کنند.

7-تفاوت درخودمختاری

مردان خودمختاری را دوست دارند و نیاز دارند که خودشان مدیر باشند و امر و نهی کنند و لذا سعی می کنند کارهایی را انتخاب کنند که خودشان تصمیم بگیرند.زنان بیشتر کارهای ثابت و کاری را دوست دارند که مدیریت آن با دیگری است و اینها فقط حقوق می گیرند.

برخی از ویژگیهای روانشناختی و رفتاری بانوان:

زن وقتی ازدواج می‌کند و به خانة شوهر می‌آید تمام امید و عشقش را به او می‌سپارد و او را تنها تکیه‌گاه و پشتیبان خود می‌داند از این رو وابستگی زیادی به او پیدا می‌کند و انتظار دارد همسرش او را مورد احترام قرار دهد و به او توجه کند ولی وقتی با رفتار سرد همسرش روبرو می‌شود احساس ترس می‌کند

زنان خیلی دیر به کسی دل میبندند و پس از دل بستن احساس میکنند که تنها آن شخص میتواند خواستههایش را برآورده کند. پس همسران باید زن خود را دلبستة خود کنند و کاری کنند که دلش جای دگر نرود.

چیز که بیش از هر امر دیگر برای زن ارزش دارد این است که مورد تکریم و احترام شوهرش قرار گیرد و مرد از او به عنوان بهترین در زندگی یاد کند و از فداکاریهایش در زندگی تجلیل نماید.

زن بسیار حساس و زود رنج است. بلکه فطرتاً اینچنین است، گاهی یک حرف نامربوط مرد می‌تواند تا مدت‌ها دید منفی زن را نسبت به او به دنبال داشته باشد. احساس منفی در زن او را از کار و تلاش مطلوب باز می‌دارد.  وقتی تعدادی از این منفی ها روی هم جمع شد لذت زندگی کم  می شود.

زنها وقتی مورد انتقاد و سرزنش اطرافیان خود قرار میگیرند، (زنان بیش از مردان در معرض انتقاد هستند) به شوهرشان بیشتر علاقه نشان میدهند و سعی میکنند از او به عنوان مأمن و پناهگاه خود استفاده کنند.

زنها به موفقیت های همسر خود عشق میورزند.

تجلیل از فداکاریهای زن سبب میشود که او احساس افتخار کند و بیش از گذشته به شما وابسته شود.

یادآوری خاطرات شیرین گذشته از زیباترین لحظات زندگی یک زن به حساب میآید.

گفتن کلمات محبتآمیز نظیر: همسر عزیزم، تو زیبا هستی، نازنینم، خوشحالم از این که با تو زندگی میکنم و ... موجب افزایش محبت زن به شوهر میگردد.

زنها تحمل دوری همسر خود را ندارند.

زنها تحمل بی خبری از همسر خود را ندارند.

زنان دوست دارند وقتی ماجرایی را تعریف میکنند آن را با تمام جزئیات بیان کنند و احساس میکنند به این وسیله نظر مخاطب‌شان را بیشتر میتوانند به سوی خود جلب کنند.

زنان به دنبال آرزوهای بزرگ و گاهی هم محال هستند، بیشتر دوست دارند در دنیایی رؤیایی زندگی کنند و معمولاً تفکرات عاشقانه در سر میپرورانند. بیش از مردان به امور ظریف و هنرمندانه علاقه دارند و این نشأت گرفته از روح لطیف آنان است.

زنان به قیافه و زیبایی ظاهری خود اهمیت میدهند و سعی میکنند خود را زیباترین همسر در نظر شوهرشان جلوه دهند از این رو به لباس و وسایل شخصی خود توجه ویژهای دارند.

تعریف از زیبایی زن سبب افزایش محبت زن نسبت به شوهرش میشود.

زن علاقهمند است که همسرش از آرایش او تعریف کند و به او بگوید از چه نوع آرایشی استفاده کند.

زنان برخلاف مردان وقتی خسته میشوند بیش از حد معمول حرف میزنند و سعی دارند با حرف زدن خستگی را از تن خود بیرون کنند.

زنان نسبت به مردان بیشتر جنب و جوش دارند از این رو سعی میکنند در کارهای مختلف دخالت کنند. به این وسیله میخواهند تواناییهایشان را نیز بیان دارند و دوست دارند که دیگران هم نسبت به کارهایشان اظهار نظر کنند البته اظهار نظری که مطابق با میلشان باشد.

غالب زنها در انجام امور منزل و برای تربیت فرزندان خود اهتمام زیادی میورزند.

بهترین زمانی که میتوانید نظر زن را به سوی خود جلب کنید زمانی است که با او همدلی نموده و مورد نوازشش قرار دهید.

زنان بر خلاف مردها به کارهای کوچک بیشتر اهمیت میدهند.

زنان در مشاجره با همسرانشان سریعاً نسبت به او کینه پیدا میکنند و از انتقام گرفتن لذت میبرند.

زن وقتی خسته است بهترین راهی که میتوان از او رفع خستگی کرد نوازش اوست.

زن وقتی احساس امنیت نکند و یا از جانب مرد مورد سرزنش یا تهدید قرار گیرد گوشهگیری میکند و پس از حل مشکل دوباره به حال عادی باز میگردد.

زنها وقتی میخواهند شوهرشان را سرزنش کنند از سخنان کنایه آمیز استفاده میکنند. آنان تمایل ندارند زمینة رنجش همسر خود را فراهم سازند.

یکی از طرق افزایش محبت زن نسبت به مرد این است که مرد به رویدادهای مهم زندگی مشترک خود توجه کند، به عنوان مثال در روز تولد همسرش، سالروز ازدواجشان و یا در اعیاد مختلف یک هدیة کوچک تهیه و به او تقدیم نماید.

زن برای کسی که به سخنان او گوش میکند و به آن اهمیت میدهد ارزش فراوانی قائل است.

برخی از ویژگیهای روانشناختی و رفتاری مردان:

مرد دوست دارد همسرش فقط او را دوست داشته باشد و وقتی می‌بیند همسرش نسبت به شخص دیگری ابراز محبت می‌کند حسد می‌ورزد هرچند که به زبان بیان نکند. این حسادت بررفتارهای بعدی او تأثیر منفی خواهد گذاشت.

مرد دوست دارد همسرش به او اعتماد کند و او را پناهگاه خود بداند. پس زنان از این عاطفه خدادادی استفاده کنند. واقعاً هیچ پناه‌گاهی بهتر از شوهر برای زن وجود ندارد، حتی والدین

مرد نیاز به تشویق و تشکر همسرش دارد و زن نباید تشکر از فعالیت های مرد خود را فراموش کند. این واکنش زن موجب ترغیب و تشویق همسر برای انجام کار و فعالیت بیشتر میشود و به موجب این تشویق مرد به کار و زندگیاش دلگرم میشود و با انرژی بیشتری شروع به فعالیت میکند

وقتی مرد سرگرم انجام کاری است مزاحم او نشوید و انتظار نداشته باشید به خواسته های شما توجه کند.  اگر می‌توانید کمکش کنید نه اینکه مزاحم شوید.

مردها سعی دارند کارهایی را که به عهده گرفته‌اند با عشق و علاقه و درایت کافی انجام دهند و به نتیجه برسانند، تا به این وسیله بتوانند در نظر همسرشان بهترین باشند و کاردانی و درایت خود را به او ثابت کنند و زمانی که می‌بینند نتوانستند توجه او را به خود جلب کنند احساس می کنند شخصیت‌شان به مخاطره افتاده است.

مرد برای حفظ استقلال و مدیریت خود در منزل گاهی از ابراز محبت به همسرش خودداری میکند لیکن پس از مدت کوتاهی دوباره به حال اولیة خود برمیگردد و چون گذشته عادی برخورد میکند.

بهترین مواقعی که میتوان از مرد امتیاز گرفت زمانی است که او را مورد تعریف و تمجید قرار دهید.

زمانی که به او هدیه مورد علاقهاش داده شود، چندین برابر جبران میکند.

مردها وقتی احساس کنند همسرشان قصد دارد اخلاقشان را تغییر دهند ناراحت میشوند.

مردها وقتی با انتقاد کسی نسبت به کارهایشان روبهرو میشوند سریع ناراحت میشوند هرچند انتقاد سازندهای باشد.

مردها وقتی خسته هستند سکوت اختیار می‌کنند و در این مواقع وقتی می‌بینند همسرشان قصد حرف زدن دارد گله‌مند می‌شوند.

بعضی وقتها مردها بر خلاف انتظار در انجام کارها تندی و خشونت به خرج می‌دهند، دلیل این رفتار را می‌توان ناشی از مشکلاتی دانست که مرد با آن روبه رو است. وقتی مرد با مشکلات عاطفی، اقتصادی و ... مواجه می‌شود، نمی‌تواند توجه لازم به کارش داشته باشد، از این رو سعی دارد با واکنش‌های تند بر مشکلاتش سرپوش بگذارد.

مردها وقتی با مشکلی روبه‌رو می‌شوند، سعی دارند شخصاً بر مشکل‌شان فایق آیند، در این مواقع باید آنان را به حال خود رها کرد. اجازه دهید خودشان بر مشکل فایق آیند، زیرا در غیر این صورت احساس می‌کنند تحت کنترل قرار گرفته‌اند و یا اینکه قادر به حل مشکل خود نیستند، در نتیجه موجب می‌شود رفتاری انجام دهند که غیر قابل پیش‌بینی و خلاف انتظار همسر است.

مردها نسبت به زن‌ها کمتر حرف می‌زنند و کمتر هم حوصله شنیدن سخنان اطرافیان را دارند و زمانی که می‌بینند همسرشان زیاد صحبت می‌کند سریع عصبانی ‌شده و واکنش منفی از خود نشان می‌دهند به خصوص در مواقعی که زن ماجرائی را تعریف می‌کند و دوست دارد آن ماجرا را با تمام جزئییاتش تعریف کند.

آنگاه که مرد از حادثه یا اتفاقی که برایش افتاده ناراحت است بیشتر نیاز به محبت زن دارد.

مرد وقتی با ابراز محبت همسرش نسبت به خود روبهرو میشود سعی میکند بیش از گذشته عشقش را نسبت به همسرش نشان دهد.

مرد وقتی که کار بزرگی انجام می‌دهد ولی همسرش به کارهای او بها نمی‌دهد و برای آن ارزش قائل نیست عصبانی میشود.

وقتی زن با بیان کلماتی چون؛ آخه، بیچاره، طفلکی و ... با مرد همدلی میکند، مرد احساس میکند که همسرش به او ترحم میکند از این رو با واکنش نامناسبی سعی میکند همسرش را از خود براند.

اگر مرد بداند که همسرش از زندگی با او خوشحال است، احساس رضایت میکند و به زندگی علاقهمند میشود

هنگامی که مرد بتواند بر مشکلاتش فایق آید و به اهدافی که در سر میپروراند برسد احساس خوشحالی و رضایت میکند و شور و نشاط بیشتری برای انجام کارهای بعدی خود پیدا میکند.

مردها برخلاف خانمها بیشتر به وسایل و ابزار آلات نظیر,اسب,ماشین، وسایل الکتریکی و... علاقهمند هستند.

تکریم همسران                  :

احترام و تکریم یکدیگر از آموزه‌های اخلاقی دوجانبه در روابط همسران است

پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد دربارة اکرام زن نیز می‌فرمایند: کسی که زنی را به همسری انتخاب می‌کند، باید او را احترام کند و منزلت او را حفظ نماید

امام صادق (ع)در این باره می‌فرمایند:

از رحمت و مغفرت پروردگار دور است زنی که شوهر خود را آزار و اذیت کند و سعادت‌مند ,زنی است که شوهر خویش را اکرام و احترام کرده، اذیتش نکند و از او در همة حالات اطاعت و فرمانبرداری نماید.

رعایت ادب :

حضرت علی در این باره می‌فرمایند: ادب نیکو بهترین کمک‌کار و برترین همراه است. همچنین حضرت فرمودند: ادب نیکو سبب تزکیه و پاکسازی اخلاق است.

به‌کارگیری الفاظ نامناسب یا رکیک و رعایت نکردن عفت کلام، علاوه بر اینکه از مراتب معنوی انسان می‌کاهد، باعث از بین رفتن صمیمیت و محبت در میان همسران می‌گردد و آنان را نسبت به همدیگر جسورتر می‌نماید.

استقبال و بدرقة همسر :

قدردانی و سپاسگزاری از زحمات همسر

 

حضرت امام رضا (ع) در روایتی می‌فرمایند: هر کسی از فردی که به او خوبی کرده تشکر نکند، شکر خدای عزّوجل را به‌جای نیاورده است.

. منْ لمْ یشکر المنْعمْ من المخلوقین لم یشکر الله عزّوجلّ

 (مجلسی، بحارالانوار، ج 68، ص 44).

بر اساس تحقیقی که در این زمینه انجام گرفته، 87 درصد همسران اعلام کرده‌اند که توقع دارند در مقابل زحمات آنان (مثل آشپزی، بچه‌داری، تدریس، تحصیل، کارمندی، خرید منزل، مسافرت بردن و...) قدردانی شود

مهربانی و محبت به همسر

رسول گرامی اسلام حضرت محمد مصطفیˆ می‌فرمایند: زن نباید بخوابد در حالی که شوهرش از او ناراحت است مگر اینکه رضایت و خشنودی شوهر را جلب نماید؛ هرچند مرد مقصّر باشد. .

 لا تبیت و زوْجها علیْها ساخطٌ وإنْ کان ظالماً؛

حضرت پیامبر در روایتی دیگر ضمن اشاره به لزوم پرهیز از آزار شوهر، می‌فرمایند:

هر زنی که شوهرش را با زبانش آزار دهد، خداوند هیچ کار واجب و مستحبی را از او نمی‌پذیرد و هیچ کار نیکی را از او قبول نمی‌کند تا وقتی که شوهرش را راضی کند اگرچه این زن روزها روزه بگیرد و شب‌ها به عبادت مشغول باشد

حضرت علی† در رابطه با مدارای با زن می‌فرمایند: همیشه و در همه حال با همسرت (زنت) مدارا کن و با او به نیکی معاشرت نما تا زندگیت باصفا و فرح‌زا گردد.

صیانت از آبروی همسر :

• قرآن کریم در تعبیری زیبا و سنجیده می‌فرماید: زن و مرد لباس یکدیگر هستند.

•  هنّ لباسٌ لّکمْ وأنتمْ لباسٌ لّهنّ (بقره، 187).

• خاصیت لباس این است که علاوه بر ایجاد گرمی و زینت بودن، عیب‌های جسمانی فرد را می‌پوشاند. زن و مرد نیز همانند لباس که حافظ تن و حجابی بر روی عیب‌های بدن است، می‌باید عیب‌ها و اسرار نهانی همدیگر را بپوشانند. رازداری همسران به‌ویژه زن، علاوه بر اینکه باعث کسب اجر معنوی می‌گردد بر استحکام خانواده می افزاید.

• . قال  الصادق علیه السلام:   و منْ ستر على مؤْمنٍ عوْرةً یخافها ستر اللّه علیْه سبْعین عوْرةً منْ عوْرات الدّنْیا و الْآخرة

مدارا با همسر :

حضرت علی† در رابطه با مدارای با زن می‌فرمایند: همیشه و در همه حال با همسرت (زنت) مدارا کن و با او به نیکی معاشرت نما تا زندگیت باصفا و فرح‌زا گردد.

رازداری در بین همسران .

هدیه دادن به همدیگر .

تحسین همسر .

پذیرش همسر آنگونه که هست .

عدم تحقیر همدیگر .

نیش و کنایه نزنید .

مچ گیری نکنید .

گذشته را فراموش کنید.

فداکاری داشته باشید.

زود قضاوت نکنید .

به روحیات همدیگر دقت کنید.

به اقوام یکدیگر احترام بگذارید .

به همسرتان شخصیت وارزش بدهید .

در مقابل دیگران همسر خود را سرزنش نکنید.

بد زبانی ممنوع باشد .

هنگام صدا زدن از جذاب ترین نام استفاد ه کنید .

از تعصب بی جا بپرهیزید .

به سلیقه و دیدگاه همسرتان احترام بگذارید .

با همسرتان (با خانم ) جدی نباشید بلکه خودمانی باشیم .

به وظایف اخلاقی التزام جدی داشته باشیم .

پاکدامنی سرلوحه کارتان باشد .

در مقابل فرزندان جر و بحث نکنید.

به درد دل یکدیگر گوش دهید .

با افکار دیگران تصمیم نگیرید .

در پیش بجه ها از پدر به بزرگی یاد کنید .

خانواده خود را به رخ همدیگر نکشید .

در خرید لوازم منزل با خانم مشور کنید.

شنونده خوبی برای همسر باشید .

با همدلی و هم فکری و همکاری و مشورت با یکدیگر ار باره مسائل مختلف میان اعضا خانواده روابط سالم پدید آورید . از نسبت دادن القاب و زدن برچسب‏هاى ناگوار و نامطلوب - مانند بدقول، شلخته، کله‏شق، یک دنده، لجباز و خودخواه - به یکدیگر بپرهیزید.

هرگز همسرتان را با زن یا مرد دیگرى مقایسه نکنید.

خود را در برابر همسرتان آراسته و پاکیزه و جالب توجّه نگه دارید و از پریشانى و وضع نامرتب بپرهیزید.

بایادآورى برخى ایام - مانند روز تولد، سالگرد ازدواج و نظایر آن - و دادن هدیه‏هایى هر چند کوچک (مثل یک شاخه گل)، به طور نمادین عشق و علاقه خود را به همسرتان ابراز دارید.

در سراسر زندگى - از جمله در زندگى خانوادگى - بکوشید به نقاط مثبت، موهبت و نعمت‏هایى که در اختیار دارید، بیندیشید، نه به امورى که در اختیار ندارید.

زن و شوهر از مسخره کردن یکدیگر و گفتن سخنان طعنه‏آمیز و دو پهلو جداً پرهیز کنند .

گاهى در فضایى محرمانه، محبت‏آمیز و صمیمانه به ارزیابى رفتار و روابط یکدیگر بپردازید و از یکدیگر بپرسید، چه باید کرد تا روابط تان بهتر و با نشاطتر شود.

درشتى همسرتان را با خشونت پاسخ ندهید. خشونت را با سکوت پاسخ گویید و در موقعیتى مناسب، درباره مسئله مورد نظر، بحث و گفت‏وگو کنید

براى خصوصیات و نیازمندى‏هاى یکدیگر، ارزش قائل شوید و در روابط کلامی و عاطفى، به افکار و خواسته‏هاى همسرتان توجه کنید. تشویق و تأیید و بیان نکات مثبت، به طور آشکار یا در جمع باشد؛ اما انتقاد و تذکّر نکات منفى، به طور محرمانه و در تنهایى صورت گیرد.

هنگام اختلاف نظر یا سوء تفاهم، به جاى سرزنش یکدیگر یا تفسیر نادرست، به شناسایى مسئله و یافتن راه حل آن بپردازید و در صورت لزوم، کمک و مشاوره افراد با تجربه و متخصص را جلب کنید.

با یادگیرى مهارت‏هاى ارتباطى نظیر گوش کردن فعال به حرف‏هاى یکدیگر، احترام به نظرها و عقاید همدیگر و تشریک مساعى و مشورت کردن , روابط خود را بهبود بخشید .