شورای امر به معروف و نهی از منکر دانشکده بهداشت

گزارش جلسات تفسیر قرآن

گزارش برگزاری دهمین جلسه تفسیر قرآن در دانشکده بهداشت 1392

دهمین  جلسه تفسیر قرآن جهت اعضاء هیات علمی و کارکنان در روز پنج شنبه مورخ 01/12/92ساعت 9 صبح در آمفی تئاتر علامه فیض کاشانی با ادامه  موضوع سبک زندگی واستاد گرانقدر حاج آقای شاه فضل تشکیل گردید .

جلسه با تلاوتی از آیات کلام اله مجید آغاز و گزیده ای از مباحث قبل  توسط یکی از حاضرین در جلسه قرائت گردید و سپس استاد گرانقدرخلاصه ای از کلیه جلسات قبل ایراد نمودند و به ادامه مبحث پرداختند :

اصل دهم : نقش دعا در سبک زندگی

 آیا دعا در سبک زندگی ما تاثیر دارد؟ ایا نیازی هست که دعاباشد یا نیاز نیست، آیا روی آن حساب باز کنیم یا نکنیم .

 طبق آنچه که از قرآن استفاده می شود می فهمیم قرآن یکی از اصلی ترین پایه های زندگی ایمانی انسانها می باشد .

خداوند متعال در سوره مبارکه غافر می فرماید :

سوره غافر آیه 60 :وقال ربّکم ادْعونی أسْتجبْ لکمْ إنّ الّذین یسْتکْبرون عنْ عبادتی سیدْخلون جهنّم داخرین پروردگار شما گفته است: «مرا بخوانید تا (دعای) شما را بپذیرم! کسانی که از عبادت من تکبر ورزند، به زودی با ذلت وارد دوزخ می‌شوند.»

همچنین در سوره مبارکه بقره می فرماید : اجیب دعوه الداع اذا دعان

از کلمه دعان در این آیه دو نکته بر می آید : دعی= همان دعاست که خیلی از دعاهای ما در واقع دعا و درخواست نیست و نمی توان گفت که دعاست  . دعا باید از صمیم قلب باشد ؛ که این همان دعای خاص است که با تمام وجود از پروردگار خواستن .

دعای خاص : دعایی که از تمام وجود فرد برخیزد خواسته خود را تمام و کامل فهمیده و به درگاه خدا می آید و درخواست می کند و این دعا مستجاب می شود .  خدایا به من کمالات معنوی اعطا کن . کمال یعنی قرب خداست ؛ حال باید فرد بداند که قرب خدا یعنی چه ؟ وتا زمانیکه قرب خدا را نشناسد نمی تواند به کمالات معنوی برسد .

علامه طباطبایی می گوید :درخواست از خدای متعالی باید واقعی و باطنی باشد وگرنه این چنین نباشد خدا هم حاجات را برآورده نمی کند برای مثال رفیقی داشتیم که می گفت می خواهم طلبه شوم و پدر و مادر سخت مخالف هستند چه کنم که حاجتم برآورده شود . به او گفتیم اکنون که به امام رضا می روی از امام رضا بخواه تا حاجتت  را برآورده کند وقتی برگشت گفتیم دعا کردی ، گفت : حقیقتا" از ته دل نمی گفتم و خیلی هم دلم نمی خواهد که پدر و مادرم راضی باشند.

دعا :درخواست از خداوند متعال است و ایجاد ارتباط با اوست در دعا انسان با خدا رازو نیاز کرده واز او درخواست کمک برای کسب فیض و سعادتمندی می باشد. 

اهمیت دعا : عوامل موثر درتهذیب نفس ، صفای باطن ، ورسیدن به کمال وقرب حق دعا ونیایش به درگاه خدای سبحان است . دعا ونیایش پیوند انسان با خدا را برقرار نموده و موجب پرواز روح به سوی ملکوت و فضای معطر معنوی و عرفانی می باشد .

پیامبر "ص " می فرماید :دعا سلاح مومن ، ستون دین و نور آسمان ها و زمین است .

شرایط دعا :

دعاکردن باید مشخصاتی داشته باشد همچنین فرد باید شرایط احراز آن را داشته باشد . برای مثال شخصی در خانه خدا طواف می کندو هیچ حاجتی را از خدا نمی خواهد ودعایی هم نمی کند طبیعتا" خدا هم به او چیزی نمی دهد فرد می گوید خدا به من چیزی عطا نکرد . آری تو از خدا درخواست نکردی خدا هم به تو جیزی نمی دهد .

خداوند می فرماید بعد از حج این دعا را بخوانید و در این دعا هم دنیا را از خداوند بخواهید هم آخرت را :

 ربنا آتنا فی الدنیا حسنه و فی الاخره حسنه و قنا عذاب النار

 بحث بعدی روی دعانی است :خیلی از دعاهایی که می کنیم درخواست از خدانیست ؛ خدا می فرماید بخوانید مرا تا شما را اجابت کنم . اکنون باید دید آن خدایی که ما می خوانیم چه خدایی است برای مثال مسیح اعتقاد به سه خدایی دارند یا بت پرستان خدایشان بتها هست واز او درخواست می کنند و عده ای دیگر که چیزهای دیگر می پرستند . آیا خدای واقعی باید حاجات انان را برآورده کند . ممکن است این خدایی که در ذهن خود ساخته ایم با خدای واقعی فرق کند . مانند یک نفر می کوید خدای من مهربان است وعده ای دیگر می گویند خدای من ظالم است . پس باید نسبت به خدای حقیقی معرفت پیدا کنیم تا خدایمان ما را اجابت کند . همچون پیامبر که دعا کند قطعا" دعایش مستجاب می شود .برای استجابت دعا باید معرفت الهی پیدا کرد .

اجابت نشدن دعا به دلایل زیر می باشد :

یکی از استجاب نشدن دعا ؛ گناه است

در دعای کمیل می خوانیم :  اللهم اغفر لی الذنوب التی تهتک العصم اللهم اغفر لی الذنوب التی تنزل النقم اللهم اغفر لی الذنوب التی تغیر النعم اللهم اغفر لی الذنوب التی تحبس الدعاء اللهم اغفر لی الذنوب التی تنزل البلاء اللهم اغفر لی کل ذنب أذنبته و کل خطیئة أخطأتها اللهم إنی أتقرب إلیک بذکرک و أستشفع بک إلى نفسک»

خدایا آن گناهانی که ]پرده] دوری از گناه را پاره می کنند را بیامرز. خدایا آن گناهانی را که بدبختی ها را فرود می آورند را بیامرز . خداوندا آن گناهانی را که نعمت ها را دگرگون می کنند را بیامرز. خدایا آن گناهانی را که جلو دعا را می گیرند را بیامرز. خدایا آن گناهانی را که بلا را فرود می آرند را بیامرز. خداوندا هر گناهی کردم و هر اشتباهی که مرتکب شده ام را بیامرز.

اگر گناهکار دعایش قبول نمی شود بعلت گناهان وی می باشد حال اگر فردگناهگار دعایش را خدا رد می کند چون اگر حاجتش برآورده شود او فکر می کند که کارش درست شده است برای مثال فردی که کار آن کلاهبرداری است و هرساله به حج و کربلا می رود و اگر همین گونه پیش رود فکر می کند که کلاهبرداری  مانعی ندارد چون ائمه او را  می طلبند ولی این خداوند است که جلو اینها را می گیرد . مانند زمان حیات حضرت موسی (ع) که باران نمی آمد و همه در مکانی جمع شدند و نماز می خواندند اما باز باران نیامدتا اینکه سرانجام استغفار  وتوبه کردند و التماس به خدا کرده و خداوند اجازه داد تا باران ببارد  .

شیخ رجب علی خیاط در کتاب کیمیای سعادت بیان کرده شخصی به نزد رجبعلی خیاط رفته و بیان می کند حاجتم روا نمی شود . شیخ به او گفت : سخنی به پسر عمومیت گفته ای باید پیش او بروی واز او حلالیت بخواهی تا خداوند دعایت را مستجاب نماید .

یکی دیگر از استجاب نشدن دعا این است که خداوند آن کار را به صلاح فرد نمی داند بعضی افراد هستند هنگامیکه حاجتشان روا می شود دیگر خدارا فراموش کرده مثلا" از بیماری شفا یافته یا رئیس شده است و اکنون که قدرت دردست دارد دیگر بر سر مردم زور می گوید و خداوند اینگونه افراد را که دعایشان اجابت کرده دوباره از آنان می گیرد یا دیگر حاجتشان را روا نمی کند .

 گروه دیگر انسانهایی هستند که مقربان خدا می شوند و حاجتشان برآورده نمی شود . این جا بحث عرفانی است این انسانها از پشت در خدا ماندن لذت می برند و هر گونه زجر وعذاب و بیماری و فقر را لذت می دانند .

          اگر با نبودش هیچ میلی                                     چرا ظرف مرا بشکست لیلی

اشاره ای به داستان جابربن انصاری که از صحابه پیامبر بود پیامبر "ص" به او فرمود تو فرزند پنجمم امام محمد باقر را می بینی سلام مرا به او برسان او همان فرد نابینا بود که سر قبر امام حسین (ع) می رفت .وقتی جابر به پیش امام باقر علیه السلام رفت . امام از او سوال کرد حالت چطور است : خدارا شکر که بیماریم بیش از سلامتی است ، فقرم بیش از دارائیم است و از مصیبت بیشتر از آسایش لذت می برم .این انسانها هر گاه به این مرحله برسند آنچه خدا برایشان مقدر ساخته است می پذیرند اگرخداوند سلامتی یا بیماری یا فقر دهد به هر حال می پذیرند .

باباطاهر در اشعار خود می گوید  :یکی درد و یکی درمان پسندد یکی وصل و یکی هجران پسنددمن از از درمان و درد و وصل وهجران پسندم آنچه را جانان پسندند

انسانهایی که به مرحله سوم می رسند یعنی از فرصتها به نحو احسن استفاده کرده و دعاهایشان هم اجابت نمی شود . آنان کسانی هستند که خدا دوستشان دارند . اینها کسانی هستند که از پشت در خدا ماندن لذت می برند وباعث رشد آنان می باشد . انسان همیشه باید دعاهایشا و درخواستشان از درگاه متعالی رفیع باشد وچیزی کم از خدا نخواهد . هر چند در روایات آمده است که خدا می فرماید حتی نمک غذایتان را از ما بخواهید تا ما در کار شما تسهیل بوجود آوریم اما افراد نباید به همین چیزهای کم قانع باشند.

دعاهای بسیار زیادی برای شیعه است که بدینقرا ر می باشد  :

• 
  ابوحمزه ثمالی


• 
  دعای کمیل


• 
  صحیفه سجایده که بحث های اخلاقی است و غیرو

حضرت امام خمینی (ره ) فرمودند :یک صفحه دعا خواندن و فهمیدن  و تفکر کردن و در اعمال خود پیاده کردن وزندگیت را اینگونه ساختن بهتر از رفتن به مجالس که تمام دعا را بخوانند و هیچ توجهی نکردن است .

  خلاصه پس در دعاها افراد چهار  دسته اند :

• 
  آنها یی که دعا را نفی می کنند  فقط مادیات و دنیوی هستند؛ و همه چیز را بر اساس مادی انجام می دهند


• 
  آنها دعا را قبول می کنند و ایده دارند که هر گونه تلاش و برنامه ریزی را کنار بگذار و با دعا کردن همه چیز درست می شود  ؛ آنان در دعاهایشان ثابت قدم نیستند وهر گاه دنیا به آنان پشت می کند فوری متزلزل می شوند .


• 
  آنان در دعاهایشان حد وسط را قبول دارند یعنی انسان هم باید برنامه ریزی و کار کند و هم دعا کند . اینها دعا را مکمل کارهای خود می دانند


• 
  گروه دیگر کسانی هستند که علاوه بر تلاش و برنامه ریزی دعا هم می کنند اما دعا را مکمل نمی دانند بلکه دعا را روح حاکم بر اعمال و رفتار خود می دانند .